U beogradskom Medija centru predstavljeni rezultati istraživanja diskriminatornog sadržaja u srednjoškolskim udžbenicima. Rezultati pokazuju nepromenjeno stanje tretiranja istopolne orijentacije u udžbenicima. Diskriminatorni sadržaj se oslikava kroz patologizaciju i izričito podržavanje nenaučnih, negativnih stereotipa, istakli su učesnici, čime se krši Ustav i čak šest zakona Republike Srbije.
BEOGRAD, 31.Jul 2014. – Na konferenciji za štampu održanoj u beogradskom Medija centru, organizacija za lezbejska ljudska prava LABRIS predstavila je javnosti brošuru “Istopolna orjentacija u srednjoškolskim udžbenicima”. Nastala na osnovu podataka prikupljenih analizom sadržaja udžbenika, sadrži detaljne podatke zaključke i preporuke Ministarstvu prosvete, sa posebnim osvrtom na značaj pravilnog, naučno zasnovanog obrazovanja za razvoj društva ali i kršenje Ustava i Zakona Republike Srbije.
O zaključcima i preporukama kao i pravnom aspektu ovog veoma značajnog projekta govorile su: Aleksandra Gavrilović, koordinatorka projekta, LABRIS; Mina Damnjanović, autorka istraživanja; Dr Zorica Mršević, pravna ekspertkinja; Emila Spasojević, predstavnica Poverenika za zaštitu ravnopravnosti; Borjana Peruničić, predstavnica Kancelarije za ljudska i manjiska prava.
Potreba za ovakvom analizom javila se usled opšte društvene klime u Srbiji koja podrazumeva visok stepen netolerancije, homofobije, diskriminacije pa i nasilja prema osobama koje nisu isključivo heteroseksualne orjentacije, istaknuto je na konferenciji. Obrazovanje kao jedan od ključnih činilaca u prenošenju sistema vrednosti jednog društva ne sme da prenosi i propagira nenaučne, isključive sadržaje zasnovane na stereotipima.
Rezultati analize ukazuju na nepromenjeno stanje tretiranja istopolne orijentacije u srednjoškolskim udžbenicima, a diskriminatorni sadržaj se primećuje kroz patologizaciju seksualne orijentacije koja nije heteroseksualna, kao i kroz podržavanje negativnih predrasuda i to u udžbenicima iz oblasti biologije, psihologije i medicine.
Govoreći o pravnom aspektu postojanja eksplicitno diskriminatornog sadržaja u srednjoškolskim udžbenicima, Dr Zorica Mršević, pravna ekspertkinja je naglasila:
“Dokle god se u udžbenicima istopolna orijentacija predstavlja kao socijalna devijacija, kao prostitucija, maloletničke trudnoće i sl, dotle imamo problem sa totalno nenaučni, pogrešnim predstavama koje “edukuju” nove generacije u homofobičnom maniru”, rekla je Mršević i dodala: “ U obrazovnom sistemu imamo prisustvo nenaučnog, nekorektnog i homofobičnog predstavljanja istopolne orijentacije i nebiranog rodnog identiteta, čime se daje i eksplicitno i implicitno “zeleno svetlo” diskriminaciji LGBT populacije.”
Posebno je istaknuto da se zatečeni udžbeničko-nastavnim sadržaji predstavljaju govor mržnje koji je sankcionisan Ustavom Republike Srbije i nizom važećih zakona u Srbiji, a koji se ne primenjuju u praksi, i to:
1. Zakon o zabrani diskriminacije
2. Zakon o udžbenicima i drugim nastavnim sredstvima
3. Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja
4. Zakon o srednjim školama
5. Zakon o mladima
6. Zakon o ravnopravnosti polova
Pored predstavljanja rezultata analize i pravnog aspekta postojanja diskriminatornog sadržaja predstavljene su i preporuke za korekciju i izmenu sadržaja u skladu sa važećim zakonskim okvirima i praksom u razvijenim društvima.
Opšta preporuka Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja odnosi se na uklanjanje diskriminatornih sadržaja iz nastavnih materijala i prakse kao i promovisanje poštovanja ljudskih prava kroz usaglašavanje sadržaja sa tekovinama i dostignućima nauke.
